DETERMINASI DAN KLASIFIKASI BELIMBING MANIS, SERTA CIRI-CIRI SUKU OXALIDACEAE

TUGAS BOTANI TUMBUHAN TINGGI
KUNCI DETERMINASI BELIMBING MANIS (Averrhoa carambola  L.)

DISUSUN OLEH:

NAMA/NIM                          : FEBI SAIFUL MUJAB/34.2011.026

SEMESTER/KELAS              : IV/A

MATA KULIAH                    : BOTANI TUMBUHAN TINGGI

DOSEN PENGASUH             : SUSI DEWIYETI, S.Si., M.Si.

PROGRAM STUDI PENDIDIKAN BIOLOGI

FAKULTAS KEGURUAN DAN ILMU PENDIDIKAN

UNIVERSITAS MUHAMMADIYAH PALEMBANG

TAHUN AKADEMIK 2012/2013

                                     KLASIFIKASI BELIMBING MANIS

Kerajaan                : Plantae

Divisi                      : Magnoliophyta

Kelas                      : Magnoliopsida

Bangsa                   : Geraniales

Suku                       : Oxalidaceae

Marga                    : Averrhoa

Jenis                       : Averrhoa carambola  L.

CIRI-CIRI

Ciri-ciri umum suku Oxalidaceae:

1.      Semak, perdu atau pohon.

2.      Daun tersebar, majemuk; anak daun tepi rata. Daun penumpu tidak ada.

3.      Bunga dalam  ketiak daun yang masih ada atau yang sudah rontok atau pada kayu tua.

4.      Bunga beraturan, berkelamin 2. Daun kelopak 5, tetap. Daun mahkota 5, terpuntir waktu dalam kuncup, rontok.

5.      Benang sari 10, lepas atau bersatu pada pangkal, kadang-kadang sebagian meereduksi menjadi staminodia; kepala sari beruang 2.

6.      Bakal buah menumpang, persegi 5 atau berlekuk 5.

7.      Tangkai putik 5, lepas.

8.      Buah kotak atau buah buni.

Ciri-ciri jenis Averrhoa carambola L.:

Habitus: Pohon, tinggi ± 12 m.

Batang: Berkayu, tegak, bulat, bercabang-cabang, coklat kotor.

Daun: Majemuk, menyirip, bulat telur, ujung runcing, pangkal membulat, tepi rata, panjang 1,5-7,5 cm, lebar 1-4 cm, bertangkai pendek, anak daun dua belas, pertulangan menyirip, hijau.

Bunga: Majemuk, bentuk malai, pada ranting atau ketiak daun, kelopak + 4 mm, merah, daun mahkota pada bagian tengah bergandengan, bulat telur 6-8 mm, merah keunguan.

Buah: Buni, panjang 4-13 cm, masih muda hijau setelah tua kuning kehijauan.

Biji: Lanset, pipih, masih muda putih setelah tua coklat kehitaman.

Akar: Tunggang, bulat, kuning kecoklatan.

KUNCI DETERMINASI BELIMBING MANIS

1.      a. Tumbuhan berumah satu............................................................................................... 2

b. Tumbuhan berumah dua................................................................................................

2.      a. Tumbuhan dengan habitat terestrial............................................................................. 3

b. Tumbuhan dengan habitat aquatik................................................................................

3.      a. Tumbuhan dengan habitus perdu..................................................................................

b. Tumbuhan dengan habitus pohon, umumnya palm...................................................... 4

4.      a. Dengan periodisitas perenial monokarpik......................................................................

b. Dengan periodisitas perenial polikarpik....................................................................... 5

5.      a. Sistem perakaran dengan sistem akar tunggang........................................................... 6

b. Sistem perakaran dengan sistem akar serabut...............................................................

6.      a. Tumbuhan dengan batang basah...................................................................................

b. Tumbuhan dengan batang berkayu............................................................................... 7

7.      a. Dengan bentuk batang bulat......................................................................................... 8

b. Dengan bemtuk batang pipih........................................................................................

8.      a. Permukaan batang licin..................................................................................................

b. Permukaan batang beralur............................................................................................ 9

9.      a. Arah tumbuh batang tegak lurus/erectus..................................................................... 10

b. Arah tumbuh batang berbaring/humifusus....................................................................

10.  a. Tipe percabangan batang monopodial...........................................................................

b. Tipe percabangan batang simpodial............................................................................ 11

11.  a. Arah tumbuh cabang fastigiatus....................................................................................

b. Arah tumbuh cabang patens........................................................................................ 12

12.  a. Dengan susunan daun tunggal.......................................................................................

b. Dengan susunan daun majemuk.................................................................................. 13

13.  a. Tata letak daun berhadapan......................................................................................... 14

b. Tata letak daun tersusun spiral......................................................................................

14.  a. Mempunyai rumus daun 1/2 ....................................................................................... 15

b. Mempunyai rumus daun2/5...........................................................................................

15.  a. Daun majemuk dengan anak daun menyirip............................................................... 16

b. Daun majemuk dengan anak daun menjari...................................................................

16.  a. Daun majemuk menyirip dengan jumlah anak daun genap...........................................

b. Daun majemuk menyirip dengan jumlah anak daun gasal.......................................... 17

17.  a. Bentuk ujung daun meruncing.................................................................................... 18

b. Bentuk ujung daun tumpul............................................................................................

18.  a. Ujung daun mempunyai sulur........................................................................................

b. Ujung daun tanpa sulur............................................................................................... 19

19.  a. Bentuk pangkal daun meruncing...................................................................................

b. Bentuk pangkal daun membulat.................................................................................. 20

20.  a. Susunan pertulangan daun menyirip............................................................................ 21

b. Susunan pertulangan daun menjari................................................................................

21.  a. Dengan urat daun jala.................................................................................................. 22

b. Dengan urat daun kisi...................................................................................................

22.  a. Bentuk tepi daun rata/integer...................................................................................... 23

b. Bentuk tepi daun bertoreh/divisus................................................................................

23.  a. Sifat daging daun tipis seperti selaput/membranaceus.................................................

b. Sifat daging daun seperti kertas/papyraceus............................................................... 24

24.  a. Warna daun hijau......................................................................................................... 25

b. Warna daun kuning.......................................................................................................

25.  a. Sifat permukaan atas daun licin mengkilat/nitidus...................................................... 26

b. Sifat permukaan atas daun licin berselaput lilin............................................................

26.  a. Sifat permukaan bawah daun licin/laevis.................................................................... 27

b. Sifat permukaan bawah daun kasap/scaber..................................................................

27.  a. Daun tergolong mudah rontok......................................................................................

b. Daun tergolong melekat kuat...................................................................................... 28

28.  a. Bentuk tangkai daun bulat panjang...............................................................................

b. Bentuk tangkai daun bulat pendek............................................................................. 29

29.  a. Warna tangkai daun hijau............................................................................................ 30

b. Warna tangkai daun kuning..........................................................................................

30.  a. Permukaan tangkai daun licin...................................................................................... 31

b. Permukaan tangkai daun berduri...................................................................................

31.  a. Kuncup tumbuh di ketiak..............................................................................................

b. Kuncup tumbuh dengan liar........................................................................................ 32

32.  a. Mempunyai tipe kuncup daun.......................................................................................

b. Mempunyai tipe kuncup campuran............................................................................. 33

33.  a. Tumbuhan berbunga.................................................................................................... 34

b. Tumbuhan tak berbunga................................................................................................

34.  a. Tumbuhan berbunga tunggal/planta uniflora.................................................................

b. Tumbuhan berbunga majemuk/planta multiflora......................................................... 35

35.  a. Letak bunga pada ujung batang/flos terminalis.............................................................

b. Letak bunga di ketiak daun/flos lateralis.................................................................... 36

36.  a. Sifat bunga majemuk tak terbatas............................................................................... 37

b. Sifat bunga majemuk berbatas......................................................................................

37.  a. Ibu tangkai bunga tidak bercabang tergolong tandan...................................................

b. Ibu tangkai bunga bercabang tergolong malai............................................................. 38

38.  a. Alat kelamin bunga berkelamin dua............................................................................ 39

b. Alat kelamin bunga berkelamin tunggal........................................................................

39.  a. Susunan bunga yang satu dengan yang lain tersebar.....................................................

b. Susunan bunga yang satu dengan yang lain campuran............................................... 40

40.  a. Tipe bunga sempurna/flos completus........................................................................... 41

b. Tipe bunga tidak sempurna/flos incompletus.................................................................

41.  a. Simetri bunga monosimetris........................................................................................ 42

b. Simetri bunga polysimetris............................................................................................

42.  a. Susunan kelopak bunga berlekatan berbagi...................................................................

b. Susunan kelopak bunga berlekatan bercangap............................................................ 43

43.  a. Sifat mahkota bunga berlekatan/sympetalus................................................................ 44

b. Sifat mahkota bunga lepas atau bebas/choripetalus......................................................

44.  a. Sifat buahnya sejati tunggal........................................................................................ 45

b. Sifat buahnya sejati majemuk........................................................................................

45.  a. Buah berbahaya, tidak bisa dimakan.............................................................................

b. Buah tidak berbahaya, bisa dimakan........................................................................... 46

46.  a. Buah buni/bacca.......................................................................................................... 47

b. Buah batu/drupa............................................................................................................

47.  a. Permukaan buah berduri................................................................................................

b. Permukaan buah licin, mengkilat................................................................................. 48

48.  a. Bakal buah beruang satu................................................................................................

b. Bakal buah beruang banyak........................................................................................ 49

49.  a. Warna buah waktu muda hijau.................................................................................... 50

b. Warna buah waktu muda kuning..................................................................................

50.  a. Warna buah setelah masak hijau....................................................................................

b. Warna buah setelah masak kuning.............................................................................. 51

51.  a. Tumbuhan berbiji......................................................................................................... 52

b. Tumbuhan tak berbiji.....................................................................................................

52.  a. Tipe biji terbuka/Gymnospermae...................................................................................

b. Tipe biji tertutup/Angiospermae.................................................................................. 53

53.  a. Bentuk biji bulat lonjong...............................................................................................

b. Bentuk biji pipih lonjong............................................................................................... 54

54.  a. Letak bakal biji tegak/atropus.......................................................................................

b. letak bakal biji mengangguk/anatropus......................................................................... 55

55.  a. Sifat biji masih muda lunak berair, berwarna bening..................................................... 56

b. Sifat biji masih muda keras, berwarna coklat................................................................

56.  a. Sifat biji ketika masak keras, berwarna coklat............................................................... 57

b. Sifat biji ketika masak lunak, berwarna putih...............................................................

57.  a. Perkecambahan di atas tanah/epigaeis........................................................................... 1

b. Perkecambahan di bawah tanah/hypogaeis...................................................................

KUNCI DETERMINASI:

1a-2a-3b-4b-5a-6b-7a-8b-9a-10b-11b-12b-13a-14a-15a-16b-17a-18b-19b-20a-21a-22a-23b-24a-25a-26a-27b-28b-29a-30a-31b-32b-33a-34b-35b-36a-37b-38a-39b-40a-41a-42b-43a-44a-45b-46a-47b-48b-49a-50b-51a-52b-53b-54b-55a-56a-57a

 CATATAN: Dokumen asli silahkan download DI SINI!